Vitamine K remmers vergroten risico op artrose fors

Bepaalde bloedverdunners veroorzaken een sterk verhoogd risico op artrose. Het gaat om verdunners die de aanmaak van vitamine K afremmen. Dat blijkt uit onderzoek van het Erasmus MC dat 19 april wordt gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Annals of the Rheumatic Diseases.

De onderzoekers pleiten ervoor om patiënten die tóch al een hoger risico hebben op artrose, bijvoorbeeld vanwege hun leeftijd of overgewicht, geen vitamine K-remmende bloedverdunners voor te schrijven.

Bloedverdunners

Onderzoekers dr. Cindy Boer en dr. Joyce van Meurs onderzochten in hun studies de rol van bloedverdunners bij het ontstaan van artrose. De onderzoekers deden hun ontdekking in twee stappen. I

n een eerdere fase maakten ze gebruik van gegevens uit de ERGO-studie, het bevolkingsonderzoek in Ommoord waar 15.000 45-plussers aan deelnemen. Boer en Van Meurs analyseerden DNA-profielen en gegevens over het aantal gevallen van artrose in die populatie.

MPG-eiwit

Uit deze voorgaande studie bleek dat het gen MPG -verantwoordelijk voor de aanmaak van MPG-eiwit- belangrijk is bij het ontstaan van artrose. Het MPG-eiwit houdt gewrichten soepel. Daarvoor heeft het MGP eiwit vitamine K nodig.

Het lichaam haalt vitamine K uit voeding, bijvoorbeeld uit groene groenten. Vitamine K is echter ook essentieel voor de bloedstolling. Veel bloedverdunners bevatten daarom vitamine K-remmende stoffen.

Risico op artrose

In de nu gepubliceerde studie werd deze kennis gebruikt om met gegevens van de ERGO-studie te onderzoeken of mensen die bloedverdunners gebruiken een hoger risico hebben op artrose. De onderzoekers rapporteren een bijna 2,5 keer hoger risico op het krijgen van artrose bij gebruik van deze bloedverdunners.

“Remming van vitamine K zorgt ervoor dat het MPG-eiwit niet kan functioneren. Dat zorgt er vervolgens voor dat de gewrichten niet voldoende soepel blijven. Er treedt verkalking op. Verkalking in de gewrichten vergroot het risico op artrose aanzienlijk”, verklaart Boer de cascade aan processen in het lichaam.

Daar komt nog bij dat naar schatting 30 procent van de bevolking een variatie van dit MPG-gen heeft. Die variatie zorgt ervoor dat deze mensen minder MPG-eiwitten aanmaken. Zij hebben dus al een verhoogd risico op artrose, zonder gebruik van vitamine K remmende bloedverdunners. Wanneer zij ook bloedverdunners gebruiken, hebben zij door de DNA-variant een risico op artrose dat maar liefst vier keer groter is.

Vitamine K-remmers

Dat vitamine K-remmers de directe oorzaak zijn van het verhoogde risico, bewees Boer in een tweede studie, waarin werd samengewerkt met Amerikaanse onderzoekers.

“Je kunt bedenken dat mensen die bloedverdunners slikken sowieso gezondheidsklachten hebben die zouden kunnen bijdragen aan een verhoogd risico op artrose”.

Daarom analyseerde ze de gegevens van een grote groep patiënten die bloedverdunners slikken. Mensen die vitamine K-remmers slikken, zijn in deze studie vergeleken met mensen die andersoortige bloedverdunners gebruiken. In de groep gebruikers van vitamine K-remmers bleken de mensen met artrose veel vaker een knie- of heupprothese te hebben. In die groep was de artrose dus veel vaker en sneller tot het ernstigste stadium gekomen.

Vervolgstudie

Van Meurs en Boer willen nu onderzoeken of vitamine K mogelijk kan worden ingezet als therapeutisch middel om het ontstaan van artrose te vertragen of zelfs te voorkomen. De studie die nu is gepubliceerd werd gefinancierd door ReumaNederland.