In Nederland gebruiken miljoenen mensen antidepressiva, antipsychotica, slaapmiddelen, stemmingsstabilisatoren of ADHD‑medicatie. We slikken te veel en te lang. Dat kan schadelijk zijn. Maar wat als je wilt afbouwen?
Psychische klachten
Psychofarmaca kunnen psychische klachten snel verlichten en zijn soms ronduit levensreddend. Maar pillen lossen geen problemen op, hebben veel bijwerkingen en kunnen op lange termijn schadelijk zijn. Toch blijft het gebruik van psychofarmaca de afgelopen jaren toenemen, terwijl het aantal personen met een psychische aandoening gelijk is gebleven.
Minder slikken
Het boek Minder slikken maakt duidelijk waarom het van groot belang is zo min mogelijk en zo kort mogelijk te gebruiken. Uit recent onderzoek blijkt dat cliënten zich onvoldoende gehoord voelen in hun wens af te bouwen met medicatie en er behoefte is aan meer informatie. Dit boek voorziet de lezer van de broodnodige informatie om samen met een behandelaar veilig af te bouwen.
Terughoudendheid en onvoldoende begeleiding door behandelaars
Het voorkomen van psychiatrische aandoeningen is afgelopen jaren gelijk gebleven, maar het gebruik van psychofarmaca is fors toegenomen. Internationaal is er steeds meer aandacht voor het afbouwen van een medicijn.
Uit een nieuw onderzoek in samenwerking met MIND (Koomen et al., 2022) naar het afbouwen van psychofarmaca blijkt dat cliënten in Nederland zich onvoldoende gehoord voelen in hun wens om af te bouwen.
Ruim 80% van de respondenten gaf aan in het verleden hun psychofarmaca te hebben afgebouwd/gestopt. Slechts in 15% van de gevallen werd het initiatief door de behandelaar genomen. Vaker gebeurde dit op eigen initiatief. Cliënten ervoeren daarbij terughoudendheid van de behandelaar en ontvingen onvoldoende begeleiding tijdens het afbouwen/stoppen.
Gebruik psychofarmaca ten koste van de gezondheid
Antidepressiva, antipsychotica, slaap- en kalmeringsmiddelen, stemmingsstabilisatoren, ADHD-medicatie: enkele miljoenen Nederlanders gebruiken psychofarmaca. Medicatie kan zinvol zijn, maar we slikken te veel, te lang, én soms in gevaarlijke combinaties. Maar afbouwen is niet zo eenvoudig. Wat zijn de risico’s? Hoe geleidelijk moet het? Hoe voorkom je ontwenningsverschijnselen en terugval?
Dit boek geeft antwoord op basis van wetenschappelijke kennis over afbouwen én een schat aan ervaringskennis. Minder Slikken voorziet in de behoefte aan meer informatie over hoe veilig af te bouwen, zodat de cliënt de regie over haar/zijn gezondheid zelf in handen kan houden.
Nieuwe afbouwpoli GGZ Noord-Holland-Noord
Naar aanleiding van het boek Minder slikken opent de afbouwpoli van GGZ Noord-Holland-Noord op dinsdag 4 oktober haar deuren. Dit is de tweede afbouwpoli in Nederland en richt zich als eerste op de aanpak van polyfarmacie. Van alle ggz-patiënten gebruikt namelijk 1 op de 3 meer dan drie verschillende soorten medicatie.
De auteur
Remke van Staveren is psychiater en oud-huisarts. Ze werkt bij BuurtzorgT in Amsterdam, en is medeoprichter en consulent van de afbouwpoli van GGZ Noord-Holland-Noord. Ze is auteur van verschillende boeken over de ‘nieuwe ggz’ waarin ze zich inzet voor betere geestelijke gezondheidszorg op basis van gelijkwaardigheid, openheid en positieve gezondheid.
Bestelinformatie

Beste mensen, ik slik al 18 jaar fenlafaxine, daarvoor andere merken gebruikt, doordat overspannen was en een burnout, de ziekte heeft lang geduurd, maar ik voel mij goed maar is het niet verstandig om om van 225mg naar 150 mg te gaan, ik heb al vaker op 150 mg gezeten, en dan wou ik zelf weer hoger.
Zelf heb ik bijna even lang Venlafaxine gebruikt. Als je mindert, moet je lichaam daaraan wennen. Hoe langer het gebruik (18 jaar is lang), hoe sterker en langer doorgaans de onttrekkingsverschijnselen. Met uw behandelaar dient u te bespreken of uw klachten terugkeer zijn van het onderliggende probleem (zoja: dan kunt u daar wellicht aan werken) of onttrekkingsverschijnselen (=het lichaam moet zich herstellen). Helaas gaan sommige “experts” er nog steeds vanuit dat onttrekkingsverschijnselen niet langer dan 4-6 weken kunnen duren; na langjarig gebruik kan dat echter wel degelijk maanden of jaren zijn, rapporteren tal van gebruikers. Gooi dus niet te snel de handdoek in de ring en gun uw lijf de hersteltijd.
Tot slot kan het zijn dat een patiënt zich na dosisverlaging heel erg zorgen gaat maken of veel gaat nadenken over de dosisvermindering (“kan ik het wel?”), wat ook stress kan veroorzaken. Deze stress kan ook klachten geven als angst of somberheid, waardoor het lijkt alsof het door de dosisvermindering komt maar in werkelijkheid komt het dan door piekeren.